Przełom lata i jesieni to dla wielu osób wyczekiwany czas grzybobrania. Oznacza to zwiększoną liczbę gości w lasach i duże obciążenie dla przyrody. Dlatego przypominamy o najważniejszych zasadach, których należy przestrzegać, by nasz czas spędzony w lesie był bezpieczny i nie szkodził przyrodzie.

Zanim wyruszysz do lasu upewnij się, czy teren który chcesz odwiedzić nie jest objęty ochroną w formie rezerwatu przyrody lub parku narodowego. Poza nielicznymi wyjątkami, np. Parkiem Narodowym Bory Tucholskie, lub wyznaczonymi miejscami w Poleskim Parku Narodowym, zbieranie grzybów i runa leśnego jest w nich zabronione, a na ich terenie można poruszać się jedynie po wyznaczonych szlakach. Mapę prezentującą formy ochrony przyrody w Polsce można znaleźć w serwisie mapowym Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska pod adresem geoserwis.gdos.gov.pl.

Niektóre części lasu mogą też być objęte stałym lub okresowym zakazem wstępu. Stały zakaz wstępu dotyczy np. upraw leśnych do 4 metrów wysokości, drzewostanów nasiennych, powierzchni doświadczalnych, ostoi zwierzyny, źródlisk rzek i potoków oraz obszarów zagrożonych erozją. Okresowe zakazy wstępu do lasu mogą być wprowadzane na terenie poszczególnych nadleśnictw, aby chronić przyrodę lub zapewnić bezpieczeństwo ludziom, np. w okresie suszy, czy po nawałnicach. Aktualną mapę zakazów wstępu można znaleźć na stronie zakazywstepu.lasy.gov.pl.

Przed wyprawą do lasu warto też poznać gatunki grzybów, które w nim występują – niektóre z nich mogą być objęte ochroną gatunkową i ich zbieranie jest zabronione. Informacje na temat gatunków występujących na danym terenie można znaleźć na przykład na stronach internetowych poszczególnych nadleśnictw. Wszystkie gatunki grzybów objęte w Polsce ochroną wymienione są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.

Kiedy już znajdziemy się w lesie nie lekceważmy umieszczonych tam znaków, szczególnie zakazów wstępu, którymi oznaczone są tereny wojskowe. Wkroczenie na teren poligonu wojskowego jest niebezpieczne dla życia i dodatkowo może skończyć się karą pieniężną.

A oto najważniejsze zasady bezpiecznego grzybobrania:

1. Zbieraj tylko te grzyby, co do których jesteś pewien, że są jadalne. Jeśli nie masz pewności czy dany grzyb jest jadalny, nie ma sensu sprawdzać jak smakuje na surowo - wbrew obiegowej opinii trujący grzyb wcale nie musi być gorzki, np. śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy ma łagodny smak.
2. Grzyby zbieraj tak, aby nie uszkodzić znajdującej się w podłożu grzybni. Owocniki o pełnym i twardym trzonie delikatnie wykręcaj, a te z miękkim, gąbczastym i puszystym trzonem odcinaj przy samej ziemi.
3. Miejsce po zerwanym grzybie najlepiej przykryć mchem lub ściółką leśną, aby odsłonięta grzybnia nie wysychała.
4. Nie zbieraj grzybów starych, zwiędniętych. Z nich wysypią się zarodniki z których powstanie nowa grzybnia. Poza tym nawet wśród gatunków jadalnych z czasem mogą pojawić się toksyny powodujące nieprzydatność do spożycia.
5. Nie zbieraj grzybów zbyt młodych, u których cechy rozpoznawcze nie zostały wykształcone i istnieje możliwość pomylenia ich z gatunkami trującymi.
6. Grzyby pobierają z podłoża występujące tam zanieczyszczenia, dlatego staraj się unikać zbioru w miejscach silnie zanieczyszczonych, w sąsiedztwie zakładów przemysłowych czy przy poboczach dróg.
7. Zebrane grzyby najlepiej wkładaj do przewiewnych koszy lub łubianek, nigdy do plastikowych toreb czy wiader, ponieważ bez dostępu powietrza mogą się w nich wytworzyć szkodliwe dla zdrowia toksyny.
8. Nie niszcz niejadalnych oraz trujących gatunków – nawet one mogą być pokarmem dla niektórych zwierząt i są piękną ozdobą lasów.

I przede wszystkim nie zaśmiecajmy lasów - śmieci należy wrzucać do koszy na parkingach leśnych lub zabrać je ze sobą.