Widok rannego lub porzuconego dzikiego zwierzęcia w naturalny sposób budzi w nas chęć niesienia pomocy. Czasem jednak ta pomoc, udzielona w nieodpowiedni sposób może wyrządzić zwierzęciu krzywdę.

O ile zazwyczaj wiemy jak zachować się w stosunku do zwierząt, które na co dzień towarzyszą człowiekowi, to zwierzęta dzikie i wolnożyjące mogą mieć zupełnie inne potrzeby. Aby faktycznie im pomóc, a nie zaszkodzić, opiekę nad dzikim zwierzęciem należy powierzyć osobom, bądź instytucjom, które posiadają wiedzę i doświadczenie w tej materii oraz są za nią odpowiedzialne z mocy prawa.

Jeśli znajdziemy zwierzę, które potrzebuje naszej pomocy należy zawiadomić o tym odpowiednie służby. Instytucją „pierwszego kontaktu” jest gmina. wójt, burmistrz bądź prezydent miasta to organy, które w zakresie zadań własnych mają sprawy ochrony przyrody oraz  porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Przedstawiciele gminy (np. instytucje, podmioty, z którymi gmina ma zawarte porozumienia) są odpowiedzialni za interwencje oraz, jeśli zachodzi taka potrzeba, transport zwierząt do ośrodków rehabilitacji.

Do czasu przyjazdu osób interweniujących naszym zadaniem jest, w zależności od gatunku oraz naszych możliwości, zabezpieczenie zwierzęcia, tak by nie stała się mu krzywda. Wskazanym jest również, aby pozostać na miejscu do czasu przyjazdu osób, które udzielą pomocy.

Po przetransportowaniu w ośrodku rehabilitacji zwierzętom zostaje udzielona pomoc.

W każdym województwie znajdują się ośrodki rehabilitacji zwierząt, do którego możemy zgłosić się o pomoc. Pełna lista ośrodków znajduje się na stronie internetowej Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

W przypadku młodych zwierząt porzuconych warto najpierw zorientować się, czy rzeczywiście maluch potrzebuje pomocy. Być może rodzice wyruszyli właśnie na poszukiwanie pokarmu i wrócą lada moment. Nasza ingerencja w takich przypadkach może mieć fatalne skutki i rzeczywiście doprowadzić do porzucenia młodego przez rodziców. Jeśli mamy zatem wątpliwości, warto poobserwować zwierzę dłuższą chwilę bądź skontaktować się z osobami posiadającymi doświadczenie w tej materii bądź organizacjami, które pomogą nam właściwie ocenić sytuację.

Może być to leśniczy, pracownik regionalnej dyrekcji ochrony środowiska, przyrodnik, pracownik ośrodka rehabilitacji zwierząt, członek stowarzyszenia / towarzystwa, które zajmuje się ochroną zwierząt.

Stanowczo również zaznaczamy, że zwierząt nie należy przygarniać i dokarmiać. Podany przez nas pokarm może im zaszkodzić. Na przykład - najczęstszym błędem w przypadku ptaków jest dokarmianie ich chlebem. Zakwasza on organizm zwierzęcia i w dłuższej perspektywie może doprowadzić do ich śmierci.

Szczególnym przypadkiem jest zwierzyna łowna, co do której mają zastosowanie przepisy prawa łowieckiego. Na ich podstawie starosta może wyrazić zgodę na okres do 6 miesięcy na przetrzymywanie zwierzyny osobie, która weszła w jej posiadanie w wyniku osierocenia, wypadku lub innego uszkodzenia ciała, mając na uwadze potrzebę podjęcia koniecznej opieki i leczenia. Należy przy tym przyjąć, że osoba, która wnioskuje o takie zezwolenie, zobowiązuje się udzielić pomocy zwierzęciu na własny koszt. Nie należy również udzielać zwierzętom pomocy medycznej. Osobą, która posiada wyłączne prawo do wykonywania czynności lekarsko - weterynaryjnych jest lekarz weterynarii. Bardzo często ograny gminy posiadają porozumienia, na mocy których współpracują z weterynarzami działającymi na ich terenie i za ich pośrednictwem wykonywane są zadania własne gminy.

Innym przypadkiem są zwierzęta zupełnie zdrowe, które znalazły się na terenie zurbanizowanym, czyli poza terenem swojego naturalnego występowania.

W takich przypadkach trzeba zachować rozwagę i nie należy zwierząt przepłaszać na własną rękę. Zwierze wystraszone, bądź sprowokowane może być niebezpieczne. Szczególnie dotyczy to zwierząt o znacznych rozmiarach, bądź drapieżników, które mogą stać się agresywne. W takich przypadkach również należy wezwać właściwą pomoc.

Podsumowując apelujemy – pomagajmy tak, aby nie zaszkodzić. Najważniejsze w takich przypadkach jest dobro zwierząt. Kontaktujmy się z osobami/instytucjami, które są odpowiedzialne za fachową pomoc.

Przypominamy, iż organami ochrony przyrody, które zajmują się sprawami dzikich zwierząt są m.in. wojewoda,  regionalny dyrektor ochrony środowiska, marszałek województwa, dyrektor parku narodowego, starosta, wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Poza tym, w sytuacjach które tego wymagają, korzystajmy z pomocy ośrodków rehabilitacji, stowarzyszeń i towarzystw, które mają doświadczenie w opiece nad zwierzętami.