Do tej pory w naszym kraju ustanowiono dwadzieścia trzy parki narodowe. Wszystkie, wraz ze szczegółowymi opisami, widnieją w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody prowadzonym z mocy ustawy przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/).

Po krótkim okresie zamknięcia parków narodowych (w związku z epidemią SARS-CoV-2), od 20 kwietnia br. tereny te znów są dostępne dla publiczności. Korzystając z nich należy jednak przestrzegać przepisów i pamiętać, że za ich złamanie grożą kary.

W 2001 r. utworzono Park Narodowy „Ujście Warty”. Od tej pory w Polsce są dwadzieścia trzy parki narodowe, które w sumie zajmują obszar 317 386 ha, co stanowi około jednego procenta powierzchni kraju. W parkach narodowych można poruszać się tylko po wytyczonych szlakach. W sumie do dyspozycji turystów oddano 3600 znakowanych dróg. Zasada niezbaczania ze szlaków gwarantuje bezpieczeństwo zwierzętom, pozwala także uniknąć rozdeptania bezcennych przyrodniczo terenów przez turystów.

Najliczniej odwiedzanym parkiem od lat jest Tatrzański Park Narodowy. W 2019 r. bilet wstępu kupiło tam prawie trzy miliony osiemset tysięcy turystów. Od 4 maja park otwarty będzie na całym obszarze. Na niektórych szlakach wprowadzone będą jednak limity wejść. Symbolem TPN jest kozica tatrzańska. Warto wiedzieć, że każdy z parków obrał za symbol charakterystyczne dla swojego obszaru zwierzę, rzadziej roślinę lub charakterystyczny element topografii. W przypadku np. Białowieskiego Parku Narodowego jest to żubr, Poleskiego Parku Narodowego jest to żuraw, Wolińskiego Parku Narodowego – bielik. Babiogórski Park Narodowy identyfikuje się za pomocą wizerunku rośliny okrzyn jeleni, a Pieniński Park Narodowy za pomocą wizerunku najwyższego szczytu Pienin Środkowych, masywu Trzech Koron.

Od 20 kwietnia Rada Ministrów, przychylając się do rekomendacji Ministra Środowiska, otworzyła (zamknięte z powodu epidemii) parki narodowe. W parkach narodowych nie obowiązuje nakaz zakrywania usta i nosa, można więc oddychać pełną piersią, stosując się jednak do wszelkich zaleceń sanitarnych. Należy także zachować szczególną ostrożność w związku z zagrożeniem pożarowym spowodowanym suszą. Dyrektorzy parków mogą czasowo wyłączyć z użytkowania określony rejon parku lub określony szlak, nie mogą jednak zamknąć całego parku. Korzystając z parków narodowych trzeba pamiętać, że zarówno fauna jak i flora parków podlega ochronie prawnej. Zakazane jest zatem m.in. zbieranie grzybów.

Jak mówi ustawa, park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów.

Park narodowy tworzy Rada Ministrów rozporządzeniem. Działalnością parku kieruje dyrektor parku narodowego.

REKORDZIŚCI

• Najstarszy park narodowy w Polsce: Białowieski Park Narodowy utworzony w grudniu 1921 roku.
• Najmłodszy park narodowy w Polsce: Park Narodowy "Ujście Warty" utworzony 1 lipca 2001 roku.
• Największy park narodowy w Polsce to Biebrzański Park Narodowy powierzchnia: 592,23 km².
• Najmniejszy park narodowy w Polsce: Ojcowski Park Narodowy npowierzchnia to 21,46 km².

PARKI NARODOWE

Babiogórski Park Narodowy z siedzibą w Zawoi

Białowieski Park Narodowy z siedzibą w Białowieży

Biebrzański Park Narodowy z siedzibą w Osowcu Twierdzy

Bieszczadzki Park Narodowy z siedzibą w Ustrzykach Górnych

Drawieński Park Narodowy z siedzibą w Drawnie

Gorczański Park Narodowy z siedzibą w Porębie Wielkiej

Kampinoski Park Narodowy z siedzibą w Izabelinie

Karkonoski Park Narodowy z siedzibą w Jeleniej Górze

Magurski Park Narodowy z siedzibą w Krempnej

Narwiański Park Narodowy z siedzibą w Kurowie

Ojcowski Park Narodowy z siedzibą w Ojcowie

Park Narodowy „Bory Tucholskie” z siedzibą w Charzykowach

Park Narodowy Gór Stołowych z siedzibą w Kudowie-Zdroju

Park Narodowy „Ujście Warty” z siedzibą w Chyrzynie

Pieniński Park Narodowy z siedzibą w Krościenku nad Dunajcem

Poleski Park Narodowy z siedzibą w Urszulinie

Roztoczański Park Narodowy z siedzibą w Zwierzyńcu

Słowiński Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie

Świętokrzyski Park Narodowy z siedzibą w Bodzentynie

Tatrzański Park Narodowy z siedzibą w Zakopanem

Wielkopolski Park Narodowy z siedzibą w Jeziorach

Wigierski Park Narodowy z siedzibą w Krzywem

Woliński Park Narodowy z siedzibą w Międzyzdrojach.