Konsultacje społeczne unijnej listy inwazyjnych gatunków obcych
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska prowadzi konsultacje dotyczące listy gatunków proponowanych do umieszczenia w projekcie rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej aktualizującego i zmieniającego wykaz inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii. Złożone uwagi zostaną wzięte pod uwagę przy przygotowywaniu stanowiska krajowego. Uwagi należy przesłać do 24 maja 2017 r. na adres e-mail kancelaria@gdos.gov.pl. korzystając z tabeli uwag.
Do listy inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii proponowane są następujące gatunki:
- gęsiówka egipska Alopochen aegyptiacus,
- Alternanthera philoxeroides,
- trojeść amerykańska Asclepias syriaca,
- moczarka delikatna Elodea nuttallii,
- gunera brazylijska Gunnera tinctoria,
- barszcz Mantegazziego (barszcz kaukaski) Heracleum mantegazzianum,
- niecierpek gruczołowaty Impatiens glandulifera,
- Microstegium vimineum,
- wywłócznik różnolistny Myriophyllum heterophyllum,
- jenot Nyctereutes procyonoides,
- piżmak Ondatra zibethicus,
- rozplenica szczecinkowata Pennisetum setaceum.
Dodatkowe informacje na temat procesu legislacyjnego
19 czerwca 2017 r. przedstawiciele państw UE w ramach Komitetu ds. inwazyjnych gatunków obcych przy Komisji Europejskiej wyrażą opinię na temat projektu rozporządzenia zmieniającego wykaz inwazyjnych gatunków obcych. W przypadku gdy opinia Komitetu będzie pozytywna, Komisja może przyjąć to rozporządzenie. Komitet do spraw inwazyjnych gatunków obcych został powołany na mocy art. 27 rozporządzenia nr 1143/2014.
Gatunki obce umieszczone w projekcie rozporządzenia zostały zgłoszone przez państwa członkowskie i uzyskały pozytywną ocenę Forum Naukowego powołanego przez Komisję Europejską. Dla każdego z tych gatunków opracowana została analiza ryzyka, zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych.
Pierwsza lista inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii została ustanowiona rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 2016/1141 z dnia 13 lipca 2016 r.
Dodatkowe informacje na temat unijnych przepisów dotyczących gatunków obcych
W przypadku umieszczenia gatunku na liście inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii, obowiązywać będą w odniesieniu do tego gatunku zakazy, o których mowa w art. 7 rozporządzenia UE nr 1143/2014. Zgodnie z art. 8 ust. 1 rozporządzenia UE nr 1143/2014, zezwolenie na czynności zakazane w stosunku do tych gatunków mogą otrzymać jedynie jednostki (ang. establishments) prowadzące badania naukowe lub ochronę ex situ w tym zakresie, oraz ewentualnie produkcję do celów naukowych a następnie medycznych, w przypadku gdy stosowanie produktów pochodzących od tych gatunków jest nieuniknione ze względu na postępy w dziedzinie zdrowia ludzkiego. Ponadto zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia UE, w wyjątkowych przypadkach, z uwagi na nadrzędny interes publiczny, w tym względy społeczne lub gospodarcze, państwa członkowskie - pod warunkiem uzyskania upoważnienia Komisji - mogą wydawać jednostkom zezwolenia na prowadzenie innych działań. W rozporządzeniu UE zostały wprowadzone przepisy przejściowe dotyczące stad hodowlanych (art. 32 ust. 1 i 2). Posiadacze zasobów handlowych inwazyjnych gatunków obcych nabytych przed ich umieszczeniem na liście UE, mają prawo do 2 lat od umieszczenia gatunku w wykazie unijnym przetrzymywać i przemieszczać go w celu sprzedaży lub przekazania jednostkom prowadzącym badania naukowe lub zapewniającym ochronę ex situ oraz na użytek działalności medycznej, pod warunkiem, że osobniki te będą przetrzymywane i przemieszczane w obiekcie izolowanym i zostaną podjęte wszelkie niezbędne środki uniemożliwiające rozmnażanie lub ucieczkę lub w celu uboju lub humanitarnej eliminacji tych osobników, aby wyczerpać ich zapasy. Sprzedaż lub przekazywanie żywych osobników użytkownikom niekomercyjnym jest możliwe przez 1 rok od umieszczenia gatunku w wykazie unijnym, pod warunkiem że osobniki te są przetrzymywane i przemieszczane w obiekcie izolowanym i zostały podjęte wszelkie środki, aby zapewnić, że ich rozmnażanie lub ucieczka są niemożliwe. Ponadto ujęcie gatunku na liście gatunków zagrażających UE wiązać się będzie z obowiązkiem kontroli rozprzestrzeniania się tego gatunku zarówno w obrębie środowiska przyrodniczego, jak i z hodowli, jeżeli będzie dopuszczona, oraz w miarę możliwości do zwalczenia jego dziko występującej populacji.
Fot.: iStockphoto.com/kbwills