Ochrona alei przydrożnych na Warmii i Mazurach
Autor: Stanisław Dąbrowski, Data: 14.03.2011

Szanowni Państwo,

W odniesieniu do licznych apeli nadesłanych do tutejszego organu, dotyczących ochrony przydrożnych alei, w związku z ich planowaną wycinką będącą skutkiem rozbudowy dróg wojewódzkich w woj. warmińsko-mazurskim, przedkładam poniższe stanowisko.

Pragnę Państwa zapewnić, iż Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie dokłada wszelkich starań, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie i spójność siedlisk przyrodniczych oraz zachować różnorodność fauny, flory i grzybów, których miejscem bytowania są przydrożne drzewa. Zdajemy sobie sprawę z powagi zaistniałej sytuacji, czego dowodem jest ciągłe szukanie kompromisu pomiędzy potrzebą zachowania alei przydrożnych, z uwagi na ich walory przyrodnicze, krajobrazowe, historyczne, a uwzględnieniem potrzeb modernizacji sieci połączeń komunikacyjnych w naszym województwie. W przedłożonych raportach, sporządzonych na potrzeby oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, autorzy przeprowadzili inwentaryzacje przyrodnicze, które udowodniły występowanie gatunków chronionych w ciągu planowanych do rozbudowy dróg wojewódzkich. W opracowaniach tych przedstawiono również warianty najkorzystniejsze dla środowiska, zakładające najmniejszą ingerencję w gatunki występujące na przydrożnych drzewach poprzez m.in. ograniczenie ich wycinki do niezbędnego minimum.

Aleje przydrożne są wyróżnikiem naszego regionu i jego bogactwem, dlatego też niezwykle istotne jest przeprowadzenie ww. inwestycji w duchu zrównoważonego rozwoju, z uwzględnieniem potrzeb społecznych oraz zachowania w stopniu, jak najmniej zmienionym, otaczającego nas krajobrazu oraz siedlisk gatunków chronionych.

W siedzibie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Olsztynie odbywają się liczne spotkania z Zarządem Dróg Wojewódzkich w Olsztynie, autorami raportów, projektantami oraz ekspertami z zakresu entomologii, lichenologii i dendrologii w celu wypracowania satysfakcjonującego dla środowiska wariantu inwestycji. W bardzo wielu przypadkach dokonujemy konsultacji oraz zasięgamy opinii zarówno naukowców, jak i przyrodników, które zbliżają nas coraz bardziej do kompromisu w przedmiotowych postępowaniach. Dodatkowe ekspertyzy są jednak czasem konieczne ze względu na pojawiające się wątpliwości co do ustaleń raportów lub waloryzacji, które ze względu na ich specjalistyczny charakter wymagają konsultacji, a bardzo często również wizji terenowych. W przypadku ujawnienia braków i niezgodności takich dokumentów ze stanem faktycznym, wykonawcy są wzywani do uzupełnień. Zdajemy sobie sprawę, iż pogodzenie wszystkich uwarunkowań jest rzeczą niezwykle trudną i czasochłonną, aczkolwiek przy wspólnym zaangażowaniu i chęci współpracy, jesteśmy w stanie znaleźć najkorzystniejsze dla środowiska warianty przebiegu inwestycji.

Rozumiemy i podzielamy Państwa troskę o przydrożne aleje Warmii i Mazur, które niewątpliwie stanowią przyrodnicze i kulturowe dziedzictwo naszego regionu. Do czasu nowelizacji ustawy o ochronie przyrody, która nastąpiła w lipcu 2010 r. wpływ regionalnych dyrekcji ochrony środowiska na przeprowadzane wycinki drzew przydrożnych był jednak ograniczony. Mimo to, w wielu przypadkach, tam gdzie to było możliwe, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie interweniowała, w skrajnych przypadkach zgłaszając sprawy do prokuratury. Chcielibyśmy również zwrócić uwagę, że część postępowań, które toczą się obecnie jest prowadzona jeszcze na podstawie ustawy o ochronie przyrody sprzed ww. nowelizacji, i wydane przez wójtów wcześniej decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach są wiążące. W praktyce nakłada to duże ograniczenia, i utrudnia wypracowanie zadowalającego rozwiązania.

Chyba wszyscy zdajemy sobie sprawę z potrzeby usprawnienia systemu komunikacyjnego zarówno w regionie jak i kraju. Można tego dokonać poprzez budowę nowych dróg, lub modernizację starych. Przykrą prawdą jest to, że budowa nowych jest znacznie kosztowniejsza, a jak twierdzą znawcy przedmiotu, na środowisko przyrodnicze wpływałaby bardziej negatywnie niż modernizacja dróg istniejących.

Zachęcam Państwa do uczestnictwa w toczących się postępowaniach oraz przedkładanie uwag, które mogą okazać się pomocne w podejmowaniu ostatecznych decyzji. Ponadto pragnę zaznaczyć, iż Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie służy Państwu pomocą w zakresie udostępniania przedłożonej dokumentacji, oraz wyjaśnianiu wątpliwości, co do słuszności podejmowanych decyzji.

Z poważaniem i podziękowaniem za troskę o dobro przyrody,

Stanisław Dąbrowski
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Olsztynie