Jeszcze kilka dni temu informowaliśmy o młodej foce szarej, która odpoczywa po żerowaniu na plaży w gminie Rewal, dzięki czemu mieszkańcy i turyści mogą na własne oczy mieć przyjemność obserwacji tego ssaka w jego naturalnym środowisku. Niestety na tym dobre informacje na temat fok się skończyły.

Do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska dotarła bowiem wiadomość o dwóch młodych - około 2-miesięcznych - fokach, które zostały znalezione martwe na plaży w okolicy Gdyni Oksywie. Ewidentnie ich śmierć nastąpiła w wyniku działalności człowieka. Morze wyrzuciło na brzeg foki, które były ze sobą związane grubą liną, na końcu której przywiązano cegłę. Każda z nich miała na brzuchu głęboką ranę ciętą, wykonaną ostrym narzędziem. Mamy nadzieję, że pomimo trudności jakie ewentualnie mogą pojawić się czynnościach wyjaśniających prowadzonych przez Policję, ostatecznie dojdzie do zidentyfikowania i ukarania sprawców. Zabijanie fok nie może być tolerowane, w szczególności jeśli jest ono dokonywane w bestialski sposób, tak jak w tym przypadku.

Jednocześnie przypominamy, iż foka szara (tak jak wszystkie gatunki fok zamieszkujące Bałtyk), której dotyczy to zdarzenie, objęta jest ścisłą ochroną gatunkową na mocy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. poz. 2183). Ponadto, została ujęta w załącznikach Dyrektywy Rady Europy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory – tzw. Dyrektywy Siedliskowej, jako gatunek będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, którego ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony w ramach sieci Natura 2000.

Polska zobowiązana jest do ochrony foki szarej również m.in. w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej (tzw. Konwencji z Rio de Janeiro), Konwencji o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz siedlisk przyrodniczych (tzw. Konwencji Berneńskiej), Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (tzw. Konwencji Bońskiej) oraz Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego (tzw. Konwencji Helsińskiej). Dokumenty Konwencji Helsińskiej jasno określają, że foki, w tym foka szara, stanowią istotne, niepowtarzalne i cenne składniki ekosystemu Morza Bałtyckiego, a ich przetrwanie i dobro są nierozerwalnie związane z jakością środowiska Bałtyku oraz są uznane za istotny element wspólnego dziedzictwa naturalnego regionu Morza Bałtyckiego. Foki są wciąż rzadkimi gośćmi na polskim wybrzeżu, ich obecność świadczy o odbudowywaniu się naturalnego łańcucha pokarmowego w środowisku morskim i powinna być witana przez nas z uznaniem. Jeśli gdziekolwiek zwierzęta te mogą być źródłem problemów, to administracja ochrony przyrody jest otwarta na dyskusję jak te problemy rozwiązywać, nikt nie może jednak na własną rękę podejmować działań sprzecznych z prawem, zwłaszcza poprzez zabijanie młodych osobników.

Na koniec należy przypomnieć, że zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem zabicie foki szarej, zwierzęcia objętego ochroną gatunkową bez zezwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska jest wykroczeniem, za które grozi kara aresztu bądź grzywny na podstawie art. 131 pkt 14 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.

Więcej informacji na temat podobnych przypadków można znaleźć na stronie Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego im. Prof. Krzysztofa Skóry.