Projekt LIFEscape w Warmińsko-Mazurskiem
W latach 2011-2015 Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej wspólnie z siedmioma partnerami z Danii, Szwecji, Litwy i Polski realizował projekt LIFEscape - Krajobraz jako byt. Każdy z partnerów prowadził na obszarach pilotażowych własne, autonomiczne przedsięwzięcia, które łączyła idea ochrony i zachowania cennych krajobrazów.
Zamysłem projektu było podjęcie działań na rzecz formalnego uznania krajobrazu jako wartości samej w sobie – niezależnego, pełnoprawnego „bytu” objętego trwałą ochroną, działań ukierunkowanych na zachowanie krajobrazów naturalnych, rolniczych i leśnych oraz kulturowych, zapobieganie wprowadzaniu dysharmonii w krajobrazie, a także rewaloryzacja krajobrazów zdewastowanych oraz wypracowanie skutecznej – wzorcowej formy prawnej tej ochrony w każdym z państw partnerskich.
Projekt LIFEscape nawiązywał bezpośrednio do ustaleń Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, której podstawowym celem jest „promowanie ochrony, gospodarki i planowania krajobrazu, a także organizowanie współpracy europejskiej w zakresie zagadnień dotyczących krajobrazu”, zgodnie z którą każda ze Stron deklaruje się m.in. do podjęcia działań na rzecz „prawnego uznania krajobrazów jako istotnego komponentu otoczenia ludzi, jako wyrażenia dzielonej przez nie różnorodności kulturowej i przyrodniczej oraz podstawy ich tożsamości”.
Wysoczyzna Elbląska jest szczególnie predestynowanym obszarem do urzeczywistniania tej idei. Położona nad Zalewem Wiślanym wynosi się spośród rozległych wód, równin i obszarów depresyjnych. To usytuowanie, wraz z niezwykle dynamiczną rzeźbą terenu i różnorodnością siedlisk, tworzy niewyczerpane bogactwo krajobrazów, z których najbardziej znany to rozległa panorama na Mierzeję Wiślaną, malownicza kreska rozdzielająca wody Zalewu Wiślanego i Zatoki Gdańskiej.
Niestety, postępująca w ostatnich latach zabudowa części tych terenów – chaotyczna i bezstylowa – spowodowała degradacje niektórych cennych krajobrazów. Dlatego też jednym z podstawowych celów działań Parku w tym projekcie było zatrzymanie negatywnych, najczęściej nieodwracalnych już procesów.
Głównym zadaniem Parku była koordynacja i współuczestnictwo w realizacji najważniejszego celu projektu LIFEscape w Polsce – opracowanie wzorcowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z priorytetem ochrony krajobrazu dla gminy Tolkmicko (partnera projektu), położonej w większości na obszarze Parku. W ramach projektu powstały kompletne plany miejscowe dla obrębów Łęcze i Kamionek Wielki oraz plan zagospodarowania przestrzennego z zakazem zabudowy dla pozostałej części gminy na okres 20 lat.
W tworzeniu powyższych planów istotny udział miały społeczności lokalne, z którymi na organizowanych przez Park spotkaniach konsultowano kształt powstających planów, obejmujących szczególną ochroną krajobraz – jako naturalne dziedzictwo małych ojczyzn, zamieszkałych przez te społeczności.
Ponadto w ramach projektu:
- opracowano (wspólnie ze wszystkimi partnerami projektu) i wydano (w wersji angielskiej, polskiej i litewskiej) podręcznik dobrych praktyk planowania przestrzennego z udziałem społecznym;
- powstało 5 zharmonizowanych z krajobrazem, koncepcyjnych projektów architektonicznych dla zabudowy jednorodzinnej na Wysoczyźnie Elbląskiej;
- utworzono platformę internetowa Południowo-Bałtyckie Forum Krajobrazowe, poświęcone tematyce ochrony krajobrazów.
Więcej informacji na temat projektu nas stronie www.lifescape.eu.
20 października Dzień Krajobrazu
Mój krajobraz. Współtworzę i chronię
Patronat medialny nad Dniem Krajobrazu objęła TVP3.
