Wydanie rozporządzenia określającego zmieniony, w stosunku do rozporządzenia z dnia 9 listopada 2004 r., katalog rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko powodowane jest przede wszystkim - poza wypełnieniem ustawowej delegacji do jego wydania, zawartej w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (ustawa OOŚ) - koniecznością uwzględnienia zarzutów Komisji Europejskiej (podniesionych w ramach postępowania w sprawie o naruszenie przepisów dyrektywy w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne) poprzez modyfikację dotychczasowej transpozycji przepisów załącznika I i II wspomnianej dyrektywy.

Zarzuty te dotyczyły głównie przedsięwzięć podprogowych, tzn. takich, które nie były dotąd objęte przez krajowy system prawny, natomiast prawo unijne wymaga w stosunku do nich stosowania procedur środowiskowych (przeprowadzenia screeningu, a w uzasadnionych przypadkach także oceny oddziaływani na środowisko).
Właściwa transpozycja ww. załączników umożliwi i usprawni absorpcję środków finansowych przez beneficjentów zamierzających realizować projekty, w skład których wchodzą przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko wymienione w załączniku I, a przede wszystkim w załączniku II Dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r.

Zawartość
Rozporządzenie zawiera:

1. w § 2 ust. 1 rodzaje przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko,
2. w § 2 ust. 2 przypadki, kiedy zmiany przedsięwzięć traktowane są jako przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, w stosunku do których , w ramach postępowania zmierzającego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wymagane jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko;
3. w § 3 ust.1 rodzaje przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko,
4. w § 3 ust.2 inne przypadki, w tym zmiany przedsięwzięć, traktowane jako przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, w stosunku do których, obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w tym wykonanie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, stwierdza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Co się zmieni w dotychczasowym stanie prawnym
Szczegółowy opis różnic między przygotowanym projektem a obecnie obowiązującym rozporządzeniem zamieszczono w uzasadnieniu projektu http://www.mos.gov.pl/kategoria/2227_rozporzadzenia/.

Najwięcej zmian, obejmujących głównie progi i kryteria, dotyczy przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.

Istotnym jest, że w projekcie rozporządzenia zlikwidowano znaczną część „wyłączeń", co w przypadku inwestycji infrastrukturalnych o charakterze liniowym oznacza, że przedsięwzięcia obecnie „wyłączone", a w projekcie usunięte, nie podlegają obowiązkom wynikającym z prawa regulującego system ocen oddziaływania na środowisko.

Czym będzie skutkowało wejście w życie rozporządzenia

Rozporządzenie po wejściu w życie:

1. określi katalog przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko z ich podziałem na dwie grupy: (I) przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz (II) przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko,
2. spowoduje korzystne dla inwestorów zmiany w stosunku do przedsięwzięć stanowiących podstawową infrastrukturę (np. drogi, sieci kanalizacyjne),
3. umożliwi i usprawni absorpcję środków finansowych przez beneficjentów zamierzających realizować projekty, w skład których wchodzą przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko,
4. wprowadzi rozwiązania prawne, które będą pozostawać w zgodzie z wymaganiami prawa wspólnotowego oraz oczekiwaniami Komisji Europejskiej,
5. przyczyni się do doprecyzowania przepisów w zakresie ocen oddziaływania na środowisko dot. kwalifikowania przedsięwzięć.

W stosunku do przedsięwzięć wymienionych w rozporządzeniu, przed ich realizacją, wymagane będzie uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a w uzasadnionych przypadkach także przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko.

Przepisy przejściowe
W rozporządzeniu znalazł się również przepis przejściowy, mówiący że dla postępowań w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 (np. pozwolenie na budowę) wszczętych przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.

Wobec pojawiających się informacji prasowych, według których wejście w życie rozporządzenia miałoby uniemożliwić realizację inwestycji, czy też zatrzymywać proces inwestycyjny, niezbędne jest wyjaśnienie, że rozporządzenie nie zabrania realizacji przedsięwzięć. Rozporządzenie Rady Ministrów wskazuje tylko te rodzaje przedsięwzięć, w stosunku do których konieczne będzie uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.